Friday, 30 July 2010
Hugo Chavez: Το τελευταίο «παιδί του λαού»...
Η Λατινική Αμερική ανέκαθεν υπήρξε «μάνα» τους. Οι δημοκράτες, αγωνιστές, παθιασμένοι αλλά και συχνά θερμοκέφαλοι λαοί της, με όλα τα καλά και τα κακά που κουβαλούν, αποτελούσαν ανέκαθεν το ιδανικό έδαφος για να ρητορεύουν, να ξιφουλκούν, να γοητεύουν και να αναρριχώνται τάχιστα στα υψηλότερα κλιμάκια της εξουσίας. Σαγηνεύοντας με τους επίγειους παραδείσους που τόσα εύμορφα έπλαθαν, έκαναν τους εξουθενωμένους ακροατές τους να παραδίδονται αμαχητί και να μεταμορφώνονται σε φανατικούς και εφόρου ζωής, πιστούς ακολούθους. Από τον Bolivar και τον Guevara, έως τον Castro και τον Ortega, όλοι μοιράζονταν λιγότερο ή περισσότερο τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Ήταν τα «παιδιά του λαού».
Ο Hugo Chavez συμπληρώνει φέτος 11 ολόκληρα χρόνια στον προεδρικό θώκο της Βενεζουέλας. Για τους φανατικούς οπαδούς του, τους chavistas, είναι ένας λαϊκός ήρωας, ένας καθημερινός μαχητής και πολέμιος της παγκόσμιας καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων και του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Είναι ο μοναδικός πολιτικός που νοιάζεται πραγματικά για αυτούς, είναι ο προστάτης των φτωχών και των αδυνάτων, είναι ο άγιός τους. Είναι ένα ακόμα «παιδί του λαού». Ίσως το τελευταίο.
Μήπως όμως όλα αυτά, είναι πολύ καλά για να είναι αληθινά; Η Βενεζουέλα, είναι γεγονός ότι διαθέτει ένα ιδιότυπο μόρφωμα πολιτικού συστήματος, το οποίο συνδυάζει ταυτόχρονα με ένα δημοκρατικό μανδύα, μία ακραία μορφή λαϊκίστικου σοσιαλισμού, έναν επιθετικό αντιαμερικανισμό κι έναν εθνικισμό στηριζόμενο πάνω σε ένα ευμέγεθες βαρέλι πετρελαίου (βλ. πλουσιότατα κοιτάσματα πετρελαίου). Παρόμοια μείγματα έχουν κυριαρχήσει ταυτόχρονα και σε χώρες όπως το Ιράν, η Ρωσία και το Σουδάν, με σημαντικές αποκλίσεις και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην κάθε περίπτωση. Τελευταία μάλιστα γίνεται εμφανής μία προσπάθεια συγκρότησης ενός αντίβαρου, ενός αντίθετου πόλου στην φιλελεύθερη δημοκρατία που κυριαρχεί σε σχεδόν όλον τον υπόλοιπο κόσμο.
Παράλληλα, αφήνοντας κανείς την ευρύτερη οπτική γωνία, και επικεντρώνοντας την ματιά του στο εσωτερικό της Βενεζουέλας, έρχεται αντιμέτωπος με στοιχεία και καταστάσεις που, δυστυχώς για τους δημιουργούς τους, δεν επιδέχονται εναλλακτικές ερμηνείες. Αυτό το ιδιότυπο μείγμα νεόκοπου σοσιαλισμού έδειχνε –επιφανειακά τουλάχιστον- ότι πορεύεται ορθώς την περίοδο των παχιών αγελάδων, όταν δηλαδή η τιμή του πετρελαίου είχε ανέλθει σε δυσθεώρητα ύψη. Όταν όμως από το 2008 και μετά, η τιμή του μαύρου χρυσού άρχισε να παίρνει την κατηφόρα, τότε έπεσαν και οι μάσκες για την οικονομική κατάσταση της χώρας. Το φαινόμενο του στασιμοπληθωρισμού –υψηλές τιμές πληθωρισμού και ανεργίας ταυτόχρονα- στραγγάλισε την οικονομία, που εισήλθε σε μεγάλη ύφεση, στην οποία συνεχίζει να βρίσκεται. Επιπρόσθετα, η όποια κοινωνική συνοχή έχει πάει περίπατο, η εγκληματικότητα γιγαντώνεται, η διαφθορά βασιλεύει.
Κι όμως. Ενώ υπό αυτές τις συνθήκες θα περίμενε κανείς ο κ. Chavez να τυγχάνει της αποδοκιμασίας μίας τεράστιας κοινωνικής πλειοψηφίας, η δημοτικότητά του παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα –περί το 40%. Οι εξηγήσεις για το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι ουκ ολίγες. Ανάμεσα τους, περίοπτη θέση διατηρούν το αναμφισβήτητο επικοινωνιακό του χάρισμα, ο τρόπος που χρησιμοποιεί την εξουσία προς ίδιον και των οπαδών του όφελος, ακόμα και τα πολλά χρόνια υψηλών τιμών πετρελαίου. Ίσως όμως η πιο σημαντική αιτία, είναι η διαχρονική και πραγματικά αφόρητη ανικανότητα του συνόλου του αντιπολιτευόμενου πολιτικού χώρου, να προτάξουν μία άξια εναλλακτική. Πολυδιασπασμένοι και πλειοψηφικά αντιπρόσωποι μίας μισητής από τον λαό πλουτοκρατίας, δεν έκαναν ποτέ ουσιαστική προσπάθεια ανανέωσης, είτε ως προς τα πρόσωπα είτε ως προς τον πολιτικό τους λόγο, με αποτέλεσμα το «παιδί του λαού» να έχει αναγορευτεί σε ισόβιο παντοκράτορα.
Σύντομα, ο λαός της Βενεζουέλας, θα κληθεί, στις νομοθετικές εκλογές του Σεπτεμβρίου, να επιλέξει. Η επιλογή θα είναι απλή. Hugo Chavez ή δημοκρατία. Μόνο που καλά θα κάνουν οι ιθύνοντες του αντιπολιτευόμενου πολιτικού χώρου, να έχουν αρθεί μέχρι τότε στο ύψος των περιστάσεων και να μπορέσουν να ξεφύγουν από το τέλμα στο οποίο έχουν περιπέσει την τελευταία δεκαετία, προσφέροντας στον λαό της χώρας τους μία δημοκρατική και ταυτόχρονα αξιόμαχη εναλλακτική.
Τελευταία, στα κυβερνητικά κτίρια της χώρας, προστέθηκε μία επιγραφή: “Patria, socialismο o muerte”, που θα πει «Πατρίδα, σοσιαλισμός ή θάνατος». Το να αναρωτηθεί κανείς αν η φιλοσοφία που εκφράζει η συγκεκριμένη επιγραφή αντιπροσωπεύει μία δημοκρατική χώρα με ένα πλουραλιστικό πολιτικό σύστημα, ισοδυναμεί με τραγέλαφο...
Tuesday, 20 July 2010
Τα διδάγματα της Σρεμπρένιτσα
Πριν από λίγες ημέρες, η διεθνής κοινή γνώμη παρακολούθησε «παγωμένη», το κυριολεκτικά ανατριχιαστικό θέαμα της μεγαλύτερης μαζικής ταφής στην ιστορία της ανθρωπότητας. Την Κυριακή 11 Ιουλίου, χιλιάδες κόσμου μαζεύτηκαν στην στοιχειωμένη πόλη της Σρεμπρένιτσα για να τιμήσουν τα 775 θύματα, των οποίων τα οστά ανακαλύφθηκαν πρόσφατα σε κοντινή περιοχή. Τα συγκεκριμένα θύματα αποτελούν μικρό μέρος μονάχα των περίπου 8.000 αθώων ανδρών και αγοριών, κατοίκων της πόλης, που αφανίστηκαν μέσα σε δέκα ημέρες από τον προελαύνοντα και συνάμα αφιονισμένο σερβοβοσνιακό στρατό.
Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην μικρή αυτήν πόλη της Βοσνίας το δεκαήμερο 11-20 Ιουλίου 1995 -εν μέσω του γιουγκοσλάβικου εμφυλίου πολέμου- έχουν επισήμως αναγνωριστεί ως γενοκτονία. Οι βασικοί εμπνευστές και εκτελεστές της –πλην ενός, του τότε νο2 των σερβοβόσνιων, Ράτκο Μλάντιτς- έχουν καταδικαστεί. Το Σερβικό κράτος πρόσφατα, σε μία ομολογουμένως πρωτοφανή κίνηση θάρρους, ζήτησε επισήμως συγγνώμη για τα γεγονότα –για την σφαγή της Σρεμπρένιτσα. Φευ –η μνήμη και ο πόνος δεν ξεριζώνονται έτσι απλά. Και βλέποντας –έστω κι από το παγερό μέσο που λέγεται τηλεόραση- αυτόν τον συσσωρευμένο πόνο να ξεχειλίζει το απόγευμα της Κυριακής, τα ανακλαστικά και τα αισθήματα ήταν σχεδόν πρωτόγνωρα. Ανατριχίλα. Απόγνωση. Σιωπή.
Το γεγονός ότι η σφαγή της Σρεμπρένιτσα αποτελεί ένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα πολέμου του 20ου αιώνα, παράλληλα με το ότι έγινε μόλις 15 χρόνια πριν, καταδεικνύουν ότι δεν είναι ένα ιστορικό συμβάν που δύναται να αφεθεί στην παγκόσμια ανθρώπινη λήθη. Ανήκει σε μία μικρή κατηγορία ιστορικών γεγονότων, από τα οποία η ανθρωπότητα, εάν δεν εξάγει θεμελιώδη διδάγματα, είναι καταδικασμένη να τα ξαναζήσει με ακόμα πιο βίαιο και τραγικό τρόπο.
Ίσως το βασικότερο δίδαγμα που μπορεί να εξαχθεί από την σφαγή, προέρχεται από το σημαντικότερο αίτιο τόσο της ίδιας όσο και του γιουγκοσλάβικου εμφυλίου εν γένει. Εθνικισμός. Πρωτόγονος, φανατισμένος, μεσαιωνικός και στην περίπτωσή μας αμφίπλευρος, εθνικισμός. Μία μάστιγα η οποία κάνει αδελφό να θέλει να σκοτώσει αδελφό. Ένα κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο, παρ’όλο που είναι υπεύθυνο για τις μεγαλύτερες φρικαλεότητες του ανθρωπίνου γένους, οι ίδιες οι κοινωνίες που τόσες φορές έχουν υπάρξει θύματά του, τείνουν μονίμως να το υποτιμούν. Μέσα στην ζεστασιά της ασφάλειας των σύγχρονων δημοκρατικών πολιτευμάτων, λησμονούν ότι το «αβγό του φιδιού» μονίμως ξεπηδά μέσα από την υπερεκτιμημένη δημοκρατία. Τα σύγχρονα κράτη του 21ου αιώνα, δεν πρέπει ποτέ ξανά να πέσουν στην παγίδα του. Το χρωστούν στα μυριάδες ανά τους αιώνες θύματά του.
Παράλληλα, ένα ακόμα δίδαγμα από τα γεγονότα της Σρεμπρένιτσα, προέρχεται από την τραγικότητα του ρόλου που διαδραμάτισαν οι στρατιωτικές δυνάμεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) που βρίσκονταν τότε στην περιοχή. Οι περίφημοι «κυανόκρανοι» και η ηγεσία τους, όχι μόνον δεν κατόρθωσαν να αποτρέψουν την σφαγή, αλλά οι παραλήψεις και οι αστοχίες τους υπήρξαν τόσο ολέθριες, που οδήγησαν ακόμα και τον νυν γραμματέα του ΟΗΕ, κ. Μπαν Κι-Μουν να εξομολογηθεί ότι ο Οργανισμός θα κουβαλάει για πάντα, ασήκωτο το φορτίο των ενοχών για τα τότε συμβάντα. Τα κράτη ολόκληρης της υφηλίου, οφείλουν να κοπιάζουν προς την κατεύθυνση μίας όλο και πιο διευρυμένης συνεργασίας για την εξασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης. Και η κορωνίδα αυτής της συνεργασίας, ο ΟΗΕ, οφείλει να παρουσιάζεται εκσυγχρονισμένος, με αυξημένες αρμοδιότητες και σε κάθε περίπτωση, να δύναται να αντιμετωπίσει τα διεθνή γεγονότα με σύγχρονο «οπλοστάσιο» και οπτική, κι όχι με αυτές που χρησιμοποιούσε την δεκαετία της γέννησής του.
Ο γιουγκοσλάβικος εμφύλιος, εμπεριείχε κατά την μακρά του διάρκεια και πολλά άλλα συμβάντα φρίκης, για τα οποία πέρα από κάθε αμφιβολία είχαν ευθύνη όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές. Άλλωστε, σε έναν εμφύλιο σπαραγμό, δεν γίνεται διαφορετικά. Απλά, η σφαγή της Σρεμπρένιτσα, στέκει στην κορυφογραμμή όλης αυτής της μαύρης περιόδου, σαν φάρος. Φάρος, που θυμίζει σε τι όρια εξαθλίωσης είναι ικανή να φθάσει η ανθρώπινη φύση. Φάρος, που προειδοποιεί για τις τραγικές συνέπειες του εθνικού φανατισμού και του κοινωνικού εφησυχασμού. Είθε, να μην τον χάσουμε ποτέ από το οπτικό μας πεδίο…
Friday, 9 July 2010
Τελικά, τι Ευρώπη θέλουμε; -Σε αναζήτηση ενός ρεαλιστικού μοντέλου για την Νέα Ευρώπη
Τον τελευταίο καιρό όμως, είναι γεγονός ότι το ευρωπαϊκό όνειρο διανύει περίοδο ισχνών αγελάδων. Οι πάσης φύσεως Κασσάνδρες βρίσκονται παντού, καταστροφολογώντας και προμηνύοντας τα μύρια όσα –από την κατάρρευση του ευρώ μέχρι και την διάλυση της ίδιας της ΕΕ. Και μπορεί οι «μάντεις κακών» να είναι συνήθως φορείς άκρατου και ανεδαφικού πεσιμισμού, δεν παύει όμως πάνω από την Ευρώπη, να πλανάται τα τελευταία χρόνια ένα μαύρο σύννεφο, που έχει προκαλέσει μία πρωτοφανή παγωμάρα στους πολίτες της, όσον αφορά τις προοπτικές της ΕΕ και του εν γένει project της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Thursday, 8 July 2010
Newsplus: Βίρα τις άγκυρες!!
Την απόφαση όμως την πήραμε!! Κι ακριβώς επειδή οι στόχοι που εξαρχής τέθηκαν διαπνέονταν από συγκεκριμένη λογική, το μόνο σίγουρο είναι ότι μπροστά μας έχουμε "φουρτουνιασμένες θάλλασσες" να διασχίσουμε ώστε να φθάσουμε στον τελικό μας προορισμό, στην επιτυχία των στόχων μας. Διότι, προσωπική μου άποψη είναι ότι, το να προσπαθήσεις να καταθέσεις μία φρέσκια και ποιοτική θεώρηση για τον τρόπο παράθεσης των γεγονότων στη σύγχρονη εποχή, μόνο ταξιδάκι σε "λιμνάζοντα ύδατα" δεν αποτελεί. Η Newsplus όμως θα το επιχειρήσει. Καλώντας ταυτόχρονα όλους εσάς να γίνετε συνοδοιπόροι της σε αυτό το ταξίδι χρήστες, συνομιλητές, σχολιαστές και κριτές, εκφράζοντας τις δικές σας μοναδικές απόψεις και οπτικές!!
Ο Ναυτίλος θα αποτελέσει ένα κομμάτι αυτής της προσπάθειας. Θα εκκινήσει ως το όχημά μας για διερευνήσεις στην παγκοσμιοποιημένη υφήλιο του 21ου αιώνα. Και θα το κάνει σε μία εποχή, που δεν είναι λίγοι αυτοί που αμφισβητούν την αναγκαιότητα της παγκοσμιοποίησης και προτάσσουν την επιστροφή σε μεσαιωνικές αντιλήψεις εθνοκεντρισμού. Αντίθετα, ο Ναυτίλος, θα αφήσει στην άκρη υπεροψίες και στενομυαλιές και θα σας καλέσει να εξερευνήσουμε τον κόσμο που βρίσκεται μακριά από το εθνικό μας καβούκι. Για εφόδια σε αυτό το ταξίδι, θα βάλει στο σάκο του, το φρέσκο βλέμμα και το ανήσυχο πνεύμα, με τα οποία θα στέκεται απέναντι σε ό,τι φέρουν οι συνθήκες στο διάβα του.
Ένα μαγικό ταξίδι περιπλάνησης μόλις ξεκίνησε!! Βίρα τις άγκυρες!!!