Ο τολμηρός Dave και η βαρύνουσα σημασία των βρετανικών εκλογών

Σε λίγες ημέρες, την Πέμπτη 6 Μαίου, θα ολοκληρωθεί η πλέον μακροσκελής προεκλογική περίοδος στην πολιτική ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας με την διενέργεια των πολυαναμενόμενων εκλογών. Μία περίοδος η οποία ξεκίνησε ουσιαστικά από την πρώτη κιόλας μέρα του Gordon Brown στον πρωθυπουργικό θώκο, και η οποία συνετέλεσε σε σημαντικό βαθμό στην όχι και τόσο ιδανική –τουλάχιστον- εικόνα που έχει η οικονομία της χώρας. Η τελευταία άλλωστε αποτελεί και το ακρογωνιαίο ζήτημα γύρω από το οποίο διεξάγεται ο δημόσιος διάλογος το τελευταίο διάστημα.

Το τυπικό χρονικό διάστημα του ενός μηνός που λογίζεται ως επίσημη προεκλογική περίοδος, εκτός του ότι διακρίθηκε από μία ιδαίτερη πυκνότητα συμβάντων και ρευστότητα των συμπερασμάτων που εξάγονταν από αυτά, είχε να επιδείξει και ορισμένα καινοφανή για τα δεδομένα της Βρετανίας χαρακτηριστικά. Πρώτη φορά είχαν τέτοιο αναβαθμισμένο ρόλο τα διαφόρων ειδών διαδικτυακά μέσα –αν και σαφέστατα αισθητά μικρότερο από αυτόν που διαδραμάτισαν στις εκλογές των ΗΠΑ. Επίσης, υπήρξαν για πρώτη φορά τηλεοπτικές τηλεμαχίες μεταξύ των αρχηγών των τριών μεγάλων κομμάτων, οι οποίες μάλιστα –ειδικά η πρώτη- προκάλεσαν αναταράξεις στις μέχρι τότε ισορροπίες και επηρρέασαν σε ικανό βαθμό την επικοινωνιακή στρατηγική των κομμάτων.

Μέσα σε αυτήν την διαμορφωθείσα ευμετάβλητη κατάσταση, είναι δύσκολο για τον παρατηρητή να προβεί στην οποιαδήποτε πρόβλεψη για την τελική έκβαση αυτού του μαραθωνίου. Πέραν όμως του αποτελέσματος, υπάρχουν άλλα ζητήματα για τα οποία είναι δυνατόν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Και αυτά είναι και τα πλέον ουσιαστικά. Το πολιτικό μανιφέστο του κόμματος των Τόρυδων είναι ό,τι πιο φρέσκο και ουσιαστικά καινοτόμο έχει εμφανισθεί στην ευρωπαική πολιτική σκηνή τα τελευταία χρόνια. Και μπορεί σε πολλούς να ξενίζει το πώς είναι δυνατόν κάτι τέτοιο να προέλθει από έναν παραδοσιακά συντηρητικό και την τελευταία δεκαετία αραχνιασμένο πολιτικό σχηματισμό, αλλά οι εκ βάθρων μεταβολές που επέλεξε ο David Cameron από την εκλογή του στην αρχηγία το 2005 και μετά, είχαν ως αποτέλεσμα μία πραγματική μεταμόρφωση. Το αν αυτή η ατζέντα θα ονομασθεί προοδευτικός συντηρητισμός, συντηρητικός φιλελευθερισμός ή οτιδήποτε άλλο, είναι το τελευταίο που ενδιαφέρει. Σημασία έχουν το όραμα και οι ιδέες.

Και αυτά τα χαρακτηριστικά, με μια απλή ματιά στον βασικό κορμό της πολιτικής πρότασης των Τόρυδων, εντοπίζονται με ευκολία. Από τις πρωτοποριακές ιδέες του Michael Gove για την εκπαιδευτική πολιτική –δυνατότητα ιδρυσης ανεξάρτητων σχολίων με πρωτοβουλία μελών των τοπικών κοινωνιών-, μέχρι το μείγμα της οικονομικής πολιτικής –περιστολή κρατικών δαπανών και άμεσα αναπτυξιακά μέτρα- και τα μέτρα για αύξηση των κοινοπραξιών δημόσιας και ιδιωτικής πρωτοβουλίας, την πάταξη της γραφειοκρατίας και την ενίσχυση της αποκέντρωσης εξουσιών, το σύνολο της ατζέντας αποπνέει μία αποφασιστικότητα να μεταφερθεί το κέντρο βάρους από το αδυφάγο κράτος στους ενεργούς πολίτες και τις τοπικές κοινωνίες.

Σε όλα αυτά το αντίπαλο δέος του κόμματος των Εργατικών έχει να αντιτάξει πολιτικές άνευρες, άτολμες έως και θλιβερά αναχρονιστικές, οι οποίες αποτελούν –εξ’αιτίας του κρατικίστικου χαρακτήρα τους- πισωγύρισμα ακόμα και για το ίδιο το πάλε ποτέ κόμμα του Tony Blair και του περιώνυμου Τρίτου Δρόμου. Όσο για την «μοδάτη» το τελευταίο διάστημα «εναλλακτική επιλογή» των Liberal Democrats, αυτοί αποτελούν ένα μοναδικό για τα ευρωπαικά –ίσως και τα παγκόσμια- δεδομένα συνονθύλευμα απόψεωνκαι πρακτικών, ένα πολιτικό μόρφωμα το οποίο μονάχα εξαιτίας του πολιτικού κλίματος και του επικοινωνιακά χαρισματικού του ηγέτη Nick Clegg, διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο στην διαδικασία.

Εξ’αιτίας της προαναφερθείσας ρευστότητας που έχει επικρατήσει, θεωρείται πλέον αρκετά πιθανή η πραγμάτωση του πλέον εφιαλτικού για την Βρετανία σεναρίου –του ονομαζόμενου hung parliament, της μη εξασφάλισης πλειοψηφίας από ένα κόμμα. Σε μία τέτοια περίπτωση και έχοντας κατά νου την ανυπαρξία παράδοσης συνεργασιών στο βρετανικό πολιτικό dna, οι συνέπειες για την πορεία της χώρας κυρίως στον οικονομικό τομέα ενδέχεται να απωβούν μοιραίες και να την οδηγήσουν στην προ 1980 κατάσταση, οπότε και αποτελούσε στην κυριολεξία τον φτωχό συγγενή στην ευρωπαική ήπειρο.

Από τα παραπάνω εξάγεται με ευκολία η βαρύτητα του αποτελέσματος αυτής της εκλογικής διαδικασίας. Υπάρχει όμως ένας ακόμα σημαντικός και ευρύτερος λόγος που προσαυξάνει αυτήν την σπουδαιότητα. Όντας οι πρώτες εκλογές σε μεγάλη χώρα της ΕΕ μετά την πάροδο της κεντρικής φάσης της οικονομικής κρίσης, το αποτέλεσμά τους θα αποτελέσει και δείγμα για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει το πολιτικό στερέωμα κατά την περίοδο μετά την κρίση καθώς και για την αναστήλωση του πληγωμένου ηθικού αυτής καθεαυτής της πολιτικής. Το δίλημμα, για όποιον επιλέξει να μην το αγνοήσει, είναι ξεκάθαρο. Ενίσχυση τοπικών κοινωνιών και ατομικών πρωτοβουλιών ή κυρίαρχος ρόλος μίας συγκεντρωτικής κυβέρνησης, ισχυρή κοινωνία ή ισχυρό κράτος. Το ίδιο ξεκάθαρη θαρρώ πως είναι και η απάντηση...