Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και ο γενναίος κ. Κάμερον

Ανέκαθεν στην χώρα μας, τα ζητήματα που αφορούν την παιδεία αποτελούσαν σημαντικά κομμάτια της πολιτικής ατζέντας –τουλάχιστον όσον αφορά το λεκτικό μέρος της. Οι κάθε είδους εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις δε, αποτελούν στην Ελλάδα κάτι τόσο κλισέ, που σχεδόν κάθε κυβέρνηση νοιώθει ως «ιερό χρέος» της να δοκιμάζει κι από μία.

Τον τελευταίο λοιπόν καιρό, έχουν πληθύνει οι συζητήσεις γύρω από το πόσο αναγκαία είναι μία εκ βάθρων ανανέωση του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας, καθώς η παρακμάζουσα κατάστασή του είναι για πολλούς η «ρίζα του κακού» -η βασική αιτία που οδήγησε την ελληνική κοινωνία στο τέλμα στο οποίο βρίσκεται. Και αναμφίβολα, δύσκολα μπορεί να πει κανείς ότι έχουν άδικο.

Ταυτόχρονα βέβαια, παρόμοιες ζυμώσεις λαμβάνουν χώρα και σε άλλα κράτη που αντιμετωπίζουν με την σειρά τους, παραπλήσιες καταστάσεις κρίσης. Με μία ειδοποιό διαφορά όμως. Προσπερνούν τα λόγια και περνούν στην πράξη.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η νεοεκλεγείσα βρετανική κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον ηγέτη των συντηρητικών Τόρυδων, Ντέιβιντ Κάμερον. Ως γνωστόν, η νεόκοπη κυβέρνηση είναι απότοκος της συνεργασίας του Συντηρητικού κόμματος –που κατήγαγε πύρρειο νίκη, μην εξασφαλίζοντας πλειοψηφία- και του κόμματος των Φιλελεύθερων Δημοκρατων.

Είναι γεγονός ότι, στην αρχή της πορείας του κυβερνητικού αυτού συνασπισμού, η πλειοψηφία των αναλυτών στοιχημάτιζε για τον αριθμό των μηνών που θα άντεχε η συνεργασία των δύο κομμάτων, ενώ ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι ήταν βέβαιοι ότι η νέα κυβέρνηση δεν θα αποδεικνυόταν ικανή για τις ρηξικέλευθες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η Βρετανία.

Κι όμως. Από τις πρώτες κιόλας μέρες της, η κυβέρνηση του κ. Κάμερον βάλθηκε να διαψεύσει για τα καλά τις χαιρέκακες Κασσάνδρες. Σε μία σειρά από τομείς έχει ξεκινήσει την προώθηση εντυπωσιακών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες έχουν ξεκάθαρο στόχο να ταράξουν συθέμελα την βρετανική κοινωνία, ξυπνώντας την από τον βαθύ λήθαργο που είχε πέσει τα τελευταία χρόνια.

Ίσως η πιο εντυπωσιακή «κίνηση» που έχει μέχρι ώρας επιχειρήσει η κυβέρνηση Κάμερον, είναι το νομοσχέδιο για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Το γεγονός ότι η συγκεκριμένη ήταν από τους πρώτους στόχους των οποίων η υλοποίηση ξεκίνησε από τις πρώτες ημέρες της θητείας, μόνο τυχαίο δεν είναι. Ο κ. Κάμερον, ο υπουργός Παιδείας Μάικλ Γκόουβ και οι συνεργάτες τους, πιστεύουν ότι με το νέο σύστημα θα τεθούν τα θεμέλια για την υλοποίηση του ευρύτερου κυβερνητικού τους οράματος –της περίφημης πλέον «Μεγάλης Κοινωνίας» (Big Society).

Το περιεχόμενο των αλλαγών, κυριολεκτικά λάμπει μέσα στην απλότητα των ιδεών του. Υπό το νέο μοντέλο, θα είναι δυνατή η δημιουργία και η λειτουργία σχολείων με καθαρή πρωτοβουλία των τοπικών κοινωνιών. Με απλά λόγια, μία ομάδα γονέων σε μία γειτονιά θα έχει την δυνατότητα να βρει τους απαραίτητους πόρους –υλικούς και ανθρώπινους- ώστε να δημιουργήσει ένα δικό της σχολείο, χωρίς καμία απολύτως παρέμβαση του κράτους!!

Καθένας μπορεί να αντιληφθεί τον «σεισμό» που δύναται να προξενήσει μία τέτοια δυνατότητα. Όπως ένας άξιος δικηγόρος μπορεί να ανοίξει το δικό του δικηγορικό γραφείο, το ίδιο θα μπορεί να κάνει πλέον και ένας άξιος δάσκαλος. Όταν σε μία περιοχή οι γονείς δεν είναι ικανοποιημένοι από τις παρεχόμενες υπηρεσίες του τοπικού σχολείου, θα έχουν την δυνατότητα να συντονιστούν και επιλέξουν να κάνουν μόνοι τους το μεγάλο βήμα. Και ίσως το σημαντικότερο όλων –οι μη αποδοτικοί δάσκαλοι θα αποβάλλονται σταδιακά από το ίδιο το σύστημα. Τα αγαθά του ανταγωνισμού σε όλο τους το μεγαλείο!!

Παρ’όλα αυτά, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο, ότι η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση θα συναντήσει κατά την εφαρμογή της πλείστα εμπόδια, με πρώτες και καλύτερες τις αντιδράσεις των συνδικάτων των δασκάλων, τα οποία στην Βρετανία είναι ίσως τα ισχυρότερα. Τα συνδικάτα –ως διαπλεκόμενοι μηχανισμοί έκφρασης της καθεστηκυίας τάξης- θα αντιτείνουν χιλιοτραγουδισμένες επωδούς όπως π.χ. το ιερό κεκτημένο της δημόσιας εκπαίδευσης, τονίζοντας ότι οι γονείς δεν θέλουν τέτοια σχολεία. Αλλά το πραγματικό μεγαλείο αυτής της μεταρρύθμισης, βρίσκεται ακριβώς εδώ. Καμία απειλή δεν έγκειται για την δημόσια παιδεία. Αν όντως οι γονείς είναι ικανοποιημένοι από τα δημόσια σχολεία, τότε απλά κανένα νέο ιδιωτικό δεν πρόκειται να ανοίξει!! Ενδιαφέρον στοίχημα ομολογουμένως, αν και θαρρώ πως ούτε οι ίδιοι οι επικεφαλείς των συνδικάτων δεν θα πόνταραν τα χρήματά τους…

Είναι καιρός επιτέλους σε αυτόν τον τόπο, να πάρουμε το ζήτημα της παιδείας στα σοβαρά. Χωρίς μεγαλεπήβολες υποσχέσεις και παιάνες. Απλά, με ανοιχτό μυαλό και ανοιχτούς ορίζοντες, μπας και μπορέσουμε να εντάξουμε στο «οπτικό πεδίο» μας, σύγχρονες ιδέες και πρακτικές, σαν κι αυτή για την οποία ο γενναίος κ. Κάμερον είναι έτοιμος να δώσει την πρώτη μεγάλη «μάχη» της θητείας του…